ELÇİLERİN İŞLERİ

ELÇ Dipnotlar

1:1-2 ilk kitabım: İncil'in Luka kısmı.

1:12 yaklaşık bir kilometre: Grekçede, «bir Sept günü yolculuğu.» Yahudi din kurallarına göre Sept günü 2000 arşından fazla yol gitmek yasaktı.

2:21 Rab'be yakaran: Grekçede, «Rab'bin adını çağıran.»

2:34-35 ayaklarının altına serinceye dek: Grekçede, «ayaklarına basamak yapıncaya dek.»

3:16 İsa'nın...imandır: Grekçede, «İsa aracılığıyla olan imandır.»

4:27-28 gücün: Grekçede, «elin.»

4:34-35 buyruğuna verirlerdi: Grekçede, «ayaklarının dibine koyarlardı.» (Benzeri bir deyim Elç.4:37 ve Elç.5:1'de de geçiyor.)

5:3 Grekçede, «Hananya, nasıl oldu da Şeytan senin yüreğini doldurdu...»

6:2 maddi işlerle uğraşmamız: ya da «sofralara hizmet etmemiz.»

7:43 Molok: bir ilahın adı; eski Filistin'de bazı halklar, bu ilaha çocuklarını bile kurban ederlerdi.

7:43 Refan: Refan ya da Remfan, Satürn gezegeniyle ilgili olan ve eski çağlarda bazı Filistinli halkların taptığı bir ilahtı.

7:51 yürekleri ve kulakları sünnet edilmemiş olanlar: Tanrı'ya yürekten bağlı olmayan, O'nun sözünü dinlemeyen kişiler.

8:36-37 Bazı eski metinlerde şu sözler de yer alır: «Filipus, `Bütün yüreğinle iman edersen, vaftiz olabilirsin' dedi. Hadım da, `İman ediyorum ki, İsa Mesih Tanrı'nın Oğludur' dedi.»

10:30 üç gün: Grekçede, «dördüncü gün.» O çağda insanlar günleri hesaplarken yaşadıkları günü de sayarlardı.

10:45 Yahudi: Grekçede, «sünnetlilikten olan.»

11:21 Rab'bin gücü: Grekçede, «Rab'bin eli.»

14:12 Zeus: Greklerin inanışına göre en büyük tanrı.

14:12 Hermes: Greklerin inanışına göre, Zeus'un özel yardımcısı ve sözcüsü olan tanrı.

15:14 kendine ait olacak: Grekçede, «kendi adı için.»

15:17-18 bana ait olan: Grekçede, «üzerlerinde adımın anıldığı.»

15:33-34 Bazı eski metinlerde şu sözler de yer alır: «Ama Silas orada kalmaya karar verdi.»

17:18 Epikürcü: Grek filozofu Epikür'ün (İ.Ö. 341-270) öğretisini benimseyen kişi. Bu öğretiye göre ruh, beden gibi ölümlüdür, yeryüzündeki yaşamdan başka yaşam yoktur. Kişinin, mutluluğu ataraksiyada (ruh dinginliğinde) araması gereklidir.

17:18 Stoacı: kişinin, mutluluğu ancak tüm acılar ve zevklerden kaçınmakla bulabileceğini savunan Grek filozofu Zenon'un (İ.Ö.?335-?263) öğretilerini benimseyen kişi.

17:19 Ares tepesi kurulu: Grekçede, «Areopagos» (=Ares tepesi); eski Atinalıların, ilk zamanlarda Ares tepesinde toplanmış, daha sonraları da bu adla anılagelmiş olan ulusal meclisi.

18:6 Grekçede, «...onlara, `Kanınız başınıza!' dedi. `Ben temizim.'»

18:18 bkz. Elç.21:23-24; Say.6:18.

19:24 Artemis: Greklerin önemli bir tanrıçası; Artemis'in ya da Latince adıyla Diana'nın en büyük tapınağı Efes kentindeydi.

19:38 yargıçlar: Grekçede, «valiler.»

20:9 ikinci: Grekçede, «üçüncü» (zemin kat birinci kat sayılırdı).

20:26 hiç kimsenin uğrayacağı yargıdan sorumlu değilim: Grekçede, «herkesin kanından temizim.»

21:8 Yediler: bkz. Elç.6:1-6.

21:23 Bu kişiler `nezir' olmuş, yani kendilerini belirli bir süre için Tanrı'ya özel bir şekilde adamışlardı. Nezir olan kişi, alkolden sakınır, saçlarını uzatırdı. Belirli sürenin sonunda Tanrı'ya kurbanlar sunar ve saçlarını kestirirdi. Bkz. Tevrat, Sayılar 6:1-21.

21:38 tedhişçi: Grekçede, «hançerli»; şiddet yanlısı milliyetçi bir Yahudi partisinin üyelerine verilen ad.

24:6-8 Bazı eski metinlerde şu sözler de yer alır: «Ve kendi yasamıza göre yargılamak istedik. Ne var ki, komutan Lisyas gelip kaba kuvvet kullanarak onu elimizden aldı götürdü. Onu suçlayanların, sana başvurmalarını buyurdu.»

25:13 Berniki: Agripa'nın kızkardeşi.

25:21,25 İmparator: Grekçede, «Sevastos»; Roma imparatorlarının unvanlarından biri olan Avgustus'un karşılığı.

25:21 İmparator'a: Grekçede, «Sezar'a.»

27:1 Avgustus: Grekçede, «Sevastos.»

27:9-10 oruç günü: Yahudilerin eylül ya da ekim ayında kutladıkları Yom Kippur bayramı (bkz. Tevrat, Levililer Elç.16:29-34).

27:17 Sirte körfezi: Libya'nın kuzeybatı kıyılarında yer yer çok sığ olan körfez.

27:27 İyon denizi: Grekçede, «Adriya denizi.» O çağda Adriya denizi terimi bugünkü İyon denizini de içine alıyordu.

28:28-29 Bazı eski metinlerde şu sözler de yer alır: «Pavlus'un bu sözlerinden sonra Yahudiler kendi aralarında şiddetle tartışarak oradan ayrıldılar.»


1:1 Luk.1:1-4

1:4 Luk.24:49

1:5 Mat.3:11; Mar.1:8; Luk.3:16; Yu.1:33

1:8 Mat.28:19; Mar.16:15; Luk.24:47-48

1:9 Mar.16:19; Luk.24:50-51

1:13 Mat.10:2-4; Mar.3:14-19; Luk.6:13-16

1:18 Mat.27:3-8

1:20 Mez.69:25; Mez.109:8

1:21 Mat.3:16; Mar.1:9; Luk.3:21-22

1:21 Mar.16:19; Luk.24:51

2:1 Lev.23:15-21; Tes.16:9-11

2:16 Yoe.2:28-32

2:23 Mat.27:35; Mar.15:24; Luk.23:33; Yu.19:18

2:24 Mat.28:5-6; Mar.16:6; Luk.24:5

2:25 Mez.16:8-11

2:30 Mez.132:11; 2Sa.7:12-13

2:34 Mez.110:1

2:44 Elç.4:32-35

3:13 Çık.3:15

3:14 Mat.27:15-23; Mar.15:6-14; Luk.23:13-24; Yu.19:12-15

3:22 Tes.18:15,18,19

3:25 Tek.12:3; 22.12:18; 26.12:4; 28.12:14

4:11 Mez.118:22

4:24 Çık.20:11; Neh.9:6; Mez.146:6

4:25 Mez.2:1-2

4:27 Mat.27:1-2; Mar.15:1; Luk.23:1,7-11; Yu.18:28-29

4:32 Elç.2:44-45

5:27 Mat.27:25

7:2 Tek.12:1

7:4 Tek.11:31; 12.11:4

7:5 Tek.12:7; 13.12:15; 15.12:18; 17.12:8

7:6 Tek.15:13-14

7:8 Tek.17:10-14; 21.17:2-4; 25.17:26; 29.17:31-35.17:18

7:9 Tek.37:11,28; 39.37:2,21; 41.37:39-41

7:11 Tek.42:1-2

7:13 Tek.45:1-2,16

7:14 Tek.45:9-10,17-18; 46.45:27

7:15 Tek.46:1-7; 49.46:33

7:16 Tek.23:3-16; 33.23:19; 50.23:7-13; Yşu.24:32

7:17 Çık.1:7-8

7:19 Çık.1:10-11,22

7:20 Çık.2:2-10

7:23 Çık.2:11-15

7:29 Çık.18:3-4

7:30 Çık.3:1-10

7:36 Çık.7:3; 14.7:21; Say.14:33

7:37 Tes.18:15,18

7:38 Çık.19:1-20.19:17; Tes.5:1-33

7:40 Çık.32:1-6

7:42 Amo.5:25-27

7:44 Çık.25:9,40

7:45 Yşu.3:14-17

7:46 2Sa.7:1-16; 1Ta.17:1-14

7:47 1Kr.6:1-38; 2Ta.3:1-17

7:49 Yşa.66:1-2

7:51 Yşa.63:10

8:3 Elç.22:4-5; 26Elç.22:9-11

8:32 Yşa.53:7-8

9:23 2Ko.11:32-33

10:34 Tes.10:17

11:16 Elç.1:5

11:19 Elç.8:1-4

11:28 Elç.21:10

12:4 Çık.12:1-27

13:17 Çık.1:7; 12.1:51

13:18 Say.14:34; Tes.1:31

13:19 Tes.7:1; Yşu.14:1

13:19 Hak.2:16; 1Sa.3:20

13:21 1Sa.8:5; 10.8:21

13:22 1Sa.13:14

13:22 1Sa.16:12; Mez.89:20

13:24 Mar.1:4; Luk.3:3

13:25 Mat.3:11; Mar.1:7; Luk.3:16; Yu.1:19-20,27

13:28 Mat.27:22-23; Mar.15:13-14; Luk.23:21-24; Yu.19:15

13:29 Mat.27:57-61; Mar.15:42-47; Luk.23:50-56; Yu.19:38-42

13:31 Elç.1:3

13:32 Mez.2:7

13:34 Yşa.55:3

13:35 Mez.16:10

13:41 Hab.1:5

13:47 Yşa.42:6; 49.42:6-7

13:51 Mat.10:14; Mar.6:11; Luk.9:5; 10Luk.9:10-11

15:1 Lev.12:3

15:7 Elç.10:1-43

15:8 Elç.2:4; 10Elç.2:44

15:15 Amo.9:11-12

15:20 Çık.34:15-17; Lev.17:10-16; 18.17:6-23

15:38 Elç.13:13

17:24 1Kr.8:27; Yşa.42:5

19:4 Mat.3:11; Mar.1:4,7-8; Luk.3:4,16; Yu.1:26-27

20:24 2Ti.4:7

21:8 Elç.8:5

21:10 Elç.11:28

21:25 Elç.15:28-29

21:29 Elç.20:4

22:2 Elç.5:34-39

22:4 Elç.8:3; 26Elç.8:9-11

22:20 Elç.7:58

23:3 Mat.23:27-28

23:5 Çık.22:28

23:6 Elç.26:5; Flp.3:5

23:8 Mat.22:23-24; Mar.12:18-19; Luk.20:27-28

24:17 Elç.21:17-28

24:21 Elç.23:6

26:5 Elç.23:6; Flp.3:5

26:9 Elç.8:3; 22Elç.8:4-5

26:20 Elç.9:18-20,28-29

26:23 1Ko.15:20

26:23 Yşa.42:6; 49.42:6

28:19 Elç.25:11

28:26 Yşa.6:9-10